- •2. Полацкае і тураўскае княствы – першыя дзяржавы на тэрыторыі Беларусі.
- •3. Рэлігія і культура беларускіх зямель у іх – першай палове хш ст.
- •4. Барацьба з крыжацкай агрэсіяй і нашэсцем мангола-татар у першай палове хш ст.
- •5. Утварэнне вкл.
- •6. Знешняя палітыка вкл. Грунвальдская бітва і яе значэнне.
- •7. Дзяржаўнае, эканамічнае і палітычнае развіццё Беларусі ў складз вкл
- •8. Францыск Скарына – беларускі гуманіст асветнік, першадрукар.
- •9. Фарміраванне беларускай народнасці. Паходжанне назвы “Белая Русь”.
- •10. Люблінская ўнія і утварэнне Рэчы Паспалітай (рп).
- •11. Брэсцкая царкоўная ўнія і яе вынікі.
- •12. Войны рп з Расіяй у 17 ст.
- •13. Беларусь у гады казацка-сялянскай вайны 1648-1651 гг.
- •14. Эканамічнае і сацыяльнае становішча беларускіх зямель у хуп-хуш ст.
- •15. Агульная характарыстыка беларускай культуры ў 17-18 ст.
- •16. Беларусь у гады Паўночнай вайны 1700-1721 гг.
- •17. Паўстанне 1794 г. На Беларусі. Т. Касцюшка.
- •18. Палітычны крызіс рп. Далучэнне беларускіх зямель да Расіі.
- •19. Палітыка царызму на Беларусі (канец 18 – першая палова 19 ст.)
- •20. Вайна 1812 г. І Беларусь.
- •21. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў першай палове 19 ст.
- •22. Грамадска-палітычны рух на Беларусі ў першай палове 19 ст. Паўстанне 1830-1831 гг.
- •23. Культура Беларусі ў першай палове 19ст.
- •24. Рэформа 1861 г. І асаблівасці яе правядзення на Беларусі.
- •25. Прамысловасць, транспарт і гандаль Беларусі ў 60-90 гг. 19 ст.
- •26. Сельская гаспадарка Беларусі ў 60-90 гг. 19 ст.
- •27. Паўстанне 1863-1864 гг. На Беларусі. К. Каліноўскі.
- •28. Народніцкі рух на Беларусі.
- •29. Становішча рабочых у 60-90 гг. 19 ст. Пачатак рабочага руху. Утварэнне с/д арганізацый.
- •30. Фарміраванне беларускай нацыі.
- •31. Культура Беларусі ў другой палове 19 ст.
- •32. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. На Беларусі.
- •33. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў пачатку 20 ст. Сталыпінская аграрная рэформа.
- •34. Беларусь у гады першай сусветнай вайны.
- •35. Кастрычніцкія падзеі 1917 г. На Беларусі. Усталяванне савецкай улады.
- •36. Беларускі нацыянальна-вызваленчы рух у 1917-1918 гг. Абвяшчэнне бнр.
- •37. Беларусь у гады савецка-польскай вайны 1919-1920 гг.
- •38. Пераход ад вайны да міру. Нэп на Беларусі.
- •39. Палітыка беларусізацыі, цяжкасці і поспехі яе ажыццяўлення.
- •40. Эканамічнае развіццё бсср (канец 1920-х – 1930-я гг.)
- •41. Грамадска-палітычнае жыццё Беларусі ў 20-я гг. 20ст. Ажыццяўленне палітыкі беларусізацыі. Палітычныя рэпрэсіі.
- •42. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (1921-1939)
- •43. Уз’яднанне беларускага народа ў складзе бсср. Пераутварэнні ў Зах. Беларусі.
- •44. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі.
- •45. Масавая барацьба супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў на тэрыторыі Беларусі (19741-1944 гг.)
- •46. Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Аперацыя “Баграціён”.
- •47. Аднауленне і развіццё эканомікі Беларусі ў 1944-1950гг.
- •48. Грамадска-палітычнае і культурнае жыццё ў бсср у 1944-1965 гг.
- •49. Беларусь на міжнароднай арэне (1945-1985гг.).
- •50. Прамысловасць і сельская гаспадарка Беларусі ў 1966-1985 гг.
- •51. Беларусь ва ўмовах сацыяльна-эканамічнага крызісу другой паловы 80-х пачатку 90-х гадоў.
- •52. Адукацыя, навука і культура Беларусі ў сярэдзіне 50-х – 90-х гг.
- •53. Міжнароднае становішча Беларусі ў другой палове 60-90-х гг.
- •55. Абвяшчэнне незалежнасці Рэспублікі Беларусь.
- •56. Канстытуцыя 1996 г. (агульная характарыстыка). Прэзідэнтская палітычная сістэма рб.
1. Першабытна-абшчынны лад на тэрыторыі Беларусі. Рассяленне сялян. Фарміраванне этнічных супольнасцей. Першыя людзі на тэрыторыі Беларусі з’явіліся 100-35 тыс. гадоў назад. Паўночная частка Беларусі тады была накрыта ледавіком. Тут абіталі буйныя жывёлы маманты. Першы чалавек — неандэрталец паляваў на іх, займаўся збіральніцтвам, рыбалоўствам. Сляды першага чалавека знойдзены каля вёсак Абідавічы Быхаўскага раёна. Свяцілавічы Веткаўскага раёна.
3 цягам часу клімат пацяплеў. Людзі ужо больш часу затрымліваліся на адным месцы. Да перыяду 26-23 тыс. гадоў назад адносяцца першыя стаянкі на тэрыторыі Беларусі, гэта: в. Юравічы Калшкавічскага раёна і в. Бердыж Чачэрскага раёна. Тут знойдзены вогнішчы, косці буйных жывёл — мамантаў, першабытнага быка, рэшткі паглыбленых у зямлю жыллёвых памяшканняў. Жыхары першых стаянак — краманьёнцы карысталіся крамянёвымі прыладамі працы, сярод іх скрабкі, наканечнікі,нажы. Гаспадарка, як і раней была прысвойваючай. На Беларусі так было амаль да пачатку бронзавага веку.
22-14 тыс. гадоў назад адбылося асабліва моцнае пахаладанне. Апошні ледавік адступіў з тэрыторыі краіны 14-12 тыс. гадоў назад.
У бронзавым веку (4-2,7 тыс. гадоў назад) жывёлагадоўля становіцца вядучай галіной гаспадаркі. У жалезным веку (2 тыс. гадоў назад) на тэрыторыі Беларусі ўзнікае ворыўнае земляробства. Такім чынам, адбыўся пераход ад спажывецкай гаспадаркі да вытворчай. Цяпер у родавай абшчыне кожная сям'я займаецца сваёй гаспадаркай, — радавая абшчына ператвараецца ў суседскую, члены якой, не звязаны сваяцкімі адносінамі. На змену мацярынскаму роду прыходзіць бацькоўскі, — патрыярхат. 3 наступленнем жалезнага веку ўдасканальваюцца прылады працы, узнікае маёмасная няроўнасць і адбываецца паступовы пераход ад першабытнага да класавага грамадства.
У VІІІ—ІX стст. на тэрыторыі Беларусі склалася некалькі аб'яднанняў усходніх славян. Крывічы-палачане ўжо сяліліся па цячэнні Заходняй Дзвіны. Існуе літаратурная гіпотэза, што іх назва магла ўтварыцца ад слова «крэўныя», што значыць «блізкія па крыві». Крывічы ўзніклі ў выніку славянізацыі балтаў — змяшэння прышлых славянскіх з мясцовымі балцкімі плямёнамі. Паўднёвымі суседзямі полацкіх крывічоў былі дрыгавічы, якія жылі паміж Прыпяццю і Дзвіной. Найбольш распаўсюджана думка, што іх назва паходзіць ад слова «дрыгва» — балота, пасярод якога яны і жылі, бо ў старажытнасці Прыпяцкае Палессе было амаль суцэльным вялізным балотам. Суседзямі дрыгавічоў былі радзімічы, якія пасяліліся на рацэ Сож. Усходнія славяне паступова асвойвалі тэрыторыю Беларусі і да X ст. сталі яе асноўным насельніцтвам. Для абазначэння агульнасці ўсіх усходніх славян гісторыкі выкарыстоўваюць назву «старажытнаруская народнасць».
-------------------------
2. Полацкае і тураўскае княствы – першыя дзяржавы на тэрыторыі Беларусі.
Да сярэдзiны IX ст. на ўсей тэрыторыi, заселенай усходнiмi славянамi, пачалi фармiравацца раннефеадальныя княствы. У канцы IX ст. тут узнiкла палiтычнае ўтварэнне – Старажытнаруская дзяржава (Кiеўская Русь) з цэнтрам у Кiеве. Землi крывiчоў, дрыгавiчоў, радзiмiчаў увайшлi ў склад Старажытнарускай дзяржавы. Кiеўская Русь з`яўлялася раннефеадальнай дзяржавай, на чале якой стаяў вялiкi кiеўскi князь. У склад дзяржавы ўваходзiлi асобныя землi на чале са сваiмi князямi. Мясцовыя князi знаходзiлiся ў васальнай залежнасцi ад вялiкага кiеўскага князя. Яны павiнны былi з`яўляцца з дружынай па патрабаваннi вялiкага князя з мэтай ажыццяўлення ваенных паходаў. Падуладнае мясцовым князям насельнiцтва плацiла данiну вялiкаму князю кiеўскаму. У той жа час мясцовыя князi карысталiся амаль неабмежаванай уладай у сваiх княствах.
На тэрыторыi Беларусi склалася два раннефеадальныя княствы – Полацкае i Тураўскае, якiя ўваходзiлi ў склад Старажытнаруская дзяржавы. Геаграфiчнае становiшча Полацкага княства стварала спрыяльныя ўмовы для развiцця эканомiкi, перш за ўсе гандлю, а таксама абумовiла значэнне княства як аднаго з ваенных фарпостаў Русi. У Полацку iснавала мясцовая княжацкая дынастыя. Полацкiя князi iмкнулiся праводзiць незалежную ад Кiева палiтыку. У пачатку XII ст. Полацкае княства ўступiла ў перыяд феадальная раздробленасцi i распалася на шэраг удзельных княстваў: Полацкае, Мiнскае, Вiцебскае, Друцкае, Iзяслаўскае, Лагойскае i iнш. Другое раннефеадальнае княства на Беларусi – Тураўскае – утварылася ў канцы IX ст. Тураўскае княства належала то Полацку, то Кiеву ў якасцi часткi вялiкакняскiх уладанняў. У другой палове XII ст. тут усталявалася самастойная княская дынастыя, аднак ужо ў канцы XII – пачатку XIII ст. на тэрыторыi тураўскага княства ўтварыўся шэраг мелкiх феадальных княстваў: Тураўскае, Пiнскае, Слуцкае, Клецкае, Дубровiцкае.
В 9-13 вв на нашей территории сложилтсь условия для зарождения гос-венности:
-внутренние (разделение труда,возникновение городов,имущественное расслоение, существование классов,необх поддержания порядка внутри страны),-внешние(необх защиты терр от внешнего врага).
Первым гос образованием является Полоцкое княжество.Полоцкая земля находилась на терр сев Белорусии в землях кривичей,включала в себя современную Вит обл., север Минской.На сев-зап владения полоцких князей доходили до Рижского залива.Удобное расположение на водных путях способствовало культ. и экономич.развитию княжества. Впервые столица княжества-город Полоцк упоминается в 862г в «Повести временных лет».В это время Киев и Новгород соперничали друг с другом за объединение вост-слав земель.В этом соперничестве Полоцку отводилась важная роль.В конце 10 в в Полоцке правил князь Рагвалод.Сын Рагнеды и Владимира-Изяслав унаследовал престол.Его сын Брячеслав Изяславович продолжил расширение терр княжества.Следующий князь-Всеслав Чародей.При его правлении княжество достигло пика развития.После смерти Чародея Полоцкое княжество было поделено между 6-ю его сыновьями(раздробленность).В XII в появляются Мин,Вит,Друцкое княжества и др.В 1119 г Мономах захватил Минск,пленил князя Глеба,где он умер.В 1129г киевский князь Мстислав захватил за непослушание 3-х князей Всеславичей и вывез в Византию,где они служили в визант войске.В 1132г они вернулись. Ссылка способствовала налаживанию связей с Византией. В 12в-ослабление князя, усиление вече.Феод раздробленность ослабила княжество.На границе 13-14в Полоцкое княжество вошло в состав ВКЛ.Т.о.Полоцк на протяжении неск веков был столицей крупного княжества.
Турово-Пинское княжество образовалось в границах расселения дрыговичей в бассейне реки Припять.Столица-Туров.Местная династия исчезла во времена князя Владимира.В 988г. Владимир выделил Туров сыну Святополку,кот начал борьбу за его независимость.Он женился на дочке польского короля Балислава Храброго,вместе с ней в Туров привозит католического епископа чем вызывает гнев отца.Предпосылки по которым Туровское княжество могло существовать самостоятельно:1)расположение на торговом пути из Киева в Польшу 2)через Туров проход. одно из ответвлений пути из варяг в греки 3)очень урожайные пахотные земли.После смерти князя Владимира Святополк становится киевским князем но Туров оставляет за собой.После междуусобной войны Ярослав Мудрый захватил престол и отдает Туров своему сыну-Изяславу.Позднее тот становится Киевским князем но Туров оставляет себе. По действующему праву получения наследства туровские князья наследовали киевский престол. В 1113-1125г город с землей перешел к роду князей Мономаховичей.Они держали княжество в качестве дополнения к своим основным владениям.Из летописи известно что в середине 12 в на Туровском престоле уже находился князь Юрий Ярославович.Благодаря ему Туров вышел из подчинения Киева и в нем обосновалась самостоятельная княжеская династия.Во второй половине 12в Туровская земля делится на удельные княжества (Туровское,Пинское,Клецкое,Слуцкое и др.) в каждом из кот правили сыновья Юрия Ярославовича.В конце 13-начале14 веков Туровская земля была включена в состав ВКЛ.
В это время на территори Белорусии существовали Гродненская, Брестская, Новогрудская и др. земли (княжества).В своем развитии они не достигли таких высот но сыграли значительную роль.
-------------------------