- •1.Прадмет,метады,задачы игпб
- •2.Канцэпцыи паходжаня права. Утварэння дзяржау княствау на тэр рб
- •3.Грамадскі лад усх.-слав. Княстваў у IX - першай палове XIII ст.
- •4.Крынiцы сярэднявечнага права
- •5. Канцэпцыи паходжання права, звычаёвае и писанае права.
- •6. Утварэнне вялікага княства лггоўскага
- •7. Грам. Лад вкл ў XIV - I пал. XVI ст. (да 1569 г.)
- •8.Дзяржауны лад вкл
- •Вышэйшыя органы дзяржулады вкл
- •9.Мясцовыя органы
- •12.Крэуская уния и востраускае пагадненне
- •13.Виленска-радамская и гарадзельская унии
- •15. Агульназемския прывилеи
- •16. Судзебнік казіміра 1468 г.
- •19Статут 1529 г
- •20. Статут 1566
- •21. Статут 1588 г.
- •23. Крымінальнае права беларусі ў XVI ст.
- •.26. Магдебургское право
- •27. Вышэйшыя судовыя органы вялікага княства літоускага
- •28. Мясцовыя судовыя органы вкл
- •29. Судовая рэформа вкл сяр 16ст Склад и юрысдыкцыя земскага гродскага, падкаморскага и каптуровага суда.
- •30.Галоуны трыбунал вкл
- •31. Працэсуальнае права вкл
- •32 Люблінскі сойм I ўмовы аб'яднання вкл 3 польшчай
- •33. Акт «ураўнаванне правоў» 1697 г.
- •38. Канстытуцыя 1791
- •41. Асн. Рысы и тэндэнцыи разв-я права вкл у складе рп.
- •43.Сацыяльны лад беларуси 19 в.
- •42. Органы улады, суда,мясцовага киравання на бел-и.
- •46. Асабл. Скасавання прыгон.Ладу на бел. Рэформа 1861 г.
- •45. Адметнасци правядзення рас.Судовай бурж.Рэф. На бел.
- •45. Земская рэф. 186
- •46. Систэматызацыя права Беларуси. Праект свода законау западных губ.
- •47. Перамога сав. Улады на зап. Фронце. Абвыканкамзах.
- •48. Брэст-лит.Мирны дагавор
- •49.Образование ссрб
- •Канстытуцыя 1919
- •50. Создание литбел
- •51. Второе провозглашение бсср. Рижский мирный договор
- •52.Взаимоотношения бсср и рсфср. Образование ссср
- •62. Канституция бсср 1927
- •54. Конституция 1937г. Бсср
- •55. Крыминальнае права 1921-1930
- •56 Гражданское право.
- •57Судовы лад бсср у 1921-26гг.
- •58. Рижский мирный договор
- •.Становишча зах. Бел у складе р.П. 1921-1925
- •.Становишча зах. Бел у складе 2 р.П. 1925 1939.
- •59. Вышорганы дзяржулады I кіравання бсср у гады вав
- •60. Права ў гады вайны
- •60Стан зак-ци, дз. Арганиз. Нкус, прак.И суды бсср у канцы 20-х–пач.50-х гг.20ст.
- •61. Перабудова
- •62. Право бсср в 1958—1980-е годы
- •63. Конституция бсср 1978
- •64. Абвяшчэнне дзяржаўнага суверэнітэту беларускай сср
- •65.Канстытуция рб 1994.
- •66. Дапауненне у канстытуцию 1994 года.
- •67. Проблемы формирования правовой дзяржавы.
- •68. Дагавор аб стварэннi Саюзнай дзяржавы рб и рф.
- •69. Удзел бсср и рб у распрацоуцы и прыняцци международных актау
1.Прадмет,метады,задачы игпб
Вывучэнне гісторыі дзяржавы і пра-ва Беларусі не толькі дапамагае асэнсаваць пэўныя аспек-ты жыццядзейнасці людзей, але і ўсвядоміць уплыў нека-торых гістарычных акалічнасцей як на лёс асобных пака-ленняў, так і цэлых народаў.
Прадмет ИГПБ-асноўныя гістарычныя заканамернасці ўзнікнення і развіцця дзяржаўна-прававых інстытутаў, палітычнай і прававой культуры, тыпаў і форм дзяржаўнасці і г. д. Зразумела, што гісторыя дзяржавы і права галоўнымі аб'ектамі вывучэння бачыць заканадаўства, гісторыю яго развіцця. А законы — лепшы матэрыял для вывучэння гра-мадска-палітычнага ладу, галін права, дзяржаўнага механізму.
Праўда, у апошнія гады многія навукоўцы выказваюцца крытычна аб фармацыйным падыходзе пры вывучэнні гісторыі чалавецтва, а значыць, і да тыпалогіі дзяржавы і права. Яны бяруць на ўзбраенне цывілізацыйны падыход пры асвятленні названай праблемы.
Як гістарычная навука гісторыя дзяржавы і права — частка гісторыі чалавецтва, разам з тым яна з'яўляецца навукай юрыдычнай — адной з фундаментальных прававых дысцыплін. Толькі гісторыя дзяржавы і права вывучае палітычныя і прававыя інстытуты з моманту іх з'яўлення і да цяперашняга часу. Яна, такім чынам, займаецца не толь-кі вывучэннем права, якое дзейнічала ў мінулым, але і дзеючым зараз, прававымі галінамі і інстытутамі, якія развіваюцца.
Калі тэорыя дзяржавы і права вывучае галоўным чынам агульныя заканамернасці развіцця дзяржавы і права роз-ных народаў, то гісторыя дзяржавы і права займаецца канкрэтнымі дзяржавамі і прававымі сістэмамі, у прыватнасці, што існавалі і існуюць на тэрыторыі нашай краіны, разглядае іх асаблівасці і характэрныя рысы. Гісторыя дзяржавы і права выкарыстоўвае абагульненні, якія робіць тэорыя дзяржавы і права, і ў той жа час даследуе, а значыць, і дае канкрэтны матэрыял для такіх абагульненняў.
Гiсторыка-прававая навука прызвана несці праўдзівыя звесткі. Праўдзівасць гісторыка-прававога матэрыялу абавязкова неабходная для яго практычнага выкарыстання. Гiстарычны аналіз заканадаўства неабходны і для правільнага разумення дзеючых норм права (гістарычнае тлумачэнне закона), і для крытычнай ацэнкі састарэлых норм.
Разам з тым вывучэнне гісторыі дзяржавы і права сваёй краіны беларускаму народу неабходна і для таго, каб ума-цаваць уласную нацыянальную годнасць, вызначыць сваё месца сярод народаў свету.
ГIСТАРЫЯГРАФІЯ ГIСТОРЫІ ДЗЯРЖАВЫ I ПРАВА БЕЛАРУСІ
Грунтоўнае і сістэматычнае вывучэнне гісторыі дзяржавы і права Беларусі пачынаецца з 80-х гг. XVIII ст., калі было надрукавана навуковае даследаванне ўраджэнца беларускага Падляшша Тэадора Астроўскага Першы разглядаў права Беларусі як частку права Польшчы. 3 гэтых пазіцый напісана кніга прафесара Крэмянецкага ліцэя Тадэуша Чацкага «Пра літоўскае і польскае права, яго дух, крыніцы, сувязі і пра змест першага Статута, выдадзенага для Літвы ў 1529 годзе» (1800—1801). Традыцыя Т. Чацкага была працягнута I. Лелевелем, А. Галецкім, А. Яблонаўскім, В. Камянецкім, С. Кутшэбай і інш.
Другі кірунак пачаў выразна афармляцца ў 60—70-я гады XIX ст. Большасць расійскіх гісторыкаў, выступаючы са славянафільскіх пазіцый, вывучалі гісторыю дзяржавы і права Беларусі ў цесным кантэксце з агульнарасійскай гі. Да першай паловы XIX ст. адносіцца і афармленне патрыятычнага кірунку гісторыка-прававых даследаванняў Беларусі. Піянерамі тут былі I. Даніловіч, Т. Нарбут, Ю. Ярашэвіч. Іх заслуга ў тым, што яны сабралі і высветлілі цэлы шэраг фактаў дзяржаўна-прававой гісторыі Беларусі XIV—XVIII стст. і з іх дапамогаю паказалі гістарычную неабгрунтаванасць польскай шавіністычнай гістарыяграфіі Іх традыцыі былі працягнуты такімі гісторыкамі канца XIX— пачатку XX ст., як М. Доўнар-Запольскі, В. Ластоўскі, якія адмоўна ацэньвалі вынікі далучэння Беларусі да Расійскай імперыі ў канцы XVIII ст. Яны, па словах сучаснага гісторыка права Я. Юхо, увогуле не імкнуліся цікавасць да вывучэння гісторыі ВКЛ — старажытнай дзяржаўнай спадчыны беларускага народа.
Новы ўсплёск у развіцці гісторыка-прававых даследаванняў Беларусі адбыўся пасля абвяшчэння суверэнітэту РБ. У 90-я гг. XX ст. і ў пачатку XXI ст. з'яўляюцца буйныя даследаванні ў галіне дзяржавы і права феадальнай Беларусі — Т. Доўнар, Г. Дзербінай, Я. Юхо, дзяржавы і права савецкай Беларусі — В. Круталевіча, А. Вішнеўскага, М. Касцюка, I. Марціновіча і інш. Падрыхтаваны вучэбныя дапаможнікі А. Вішнеўскага «Гісторыя дзяржавы і права Беларусі» (1999, 2-е выд. - 2003), Я. Юхо «Гісторыя дзяржавы і права Беларусі» (2000) і інш. Выдадзены Статут Вялікага княства Літоўскага 1588 г. (1988), Статут Вялікага княства Літоўскага 1566 г. (2003).